Πριν τρία χρόνια,
στις 21 Μαρτίου 2011 εν όψει της 25ης Μαρτίου είχα γράψει ένα άρθρο στο τότε
μπλογκ μου με τίτλο "Γιώργος Τσιρίδης" και τότε όπως και σήμερα και
στη διεύθυνση
Δεν ήταν ένα άρθρο
πανηγυρικό. Μάλλον κείμενο αυτογνωσίας θα το χαρακτήριζα.
Μου άρεσε και τώρα
που το διάβασα ξανά αν και θα ήθελα κάποια πράγματα να αλλάξω και κάποια να
συμπληρώσω. Δεν θα το κάνω όμως (με ελάχιστες εξαιρέσεις για ορθογραφικά,
συντακτικά κλπ μόνο) για να μείνει ορίτζιναλ όπως γράφτηκε. Το παραθέτω:
25 Μαρτίου για πάντα!
25η
Μαρτίου για πάντα, όπως λέει και το λαϊκό άσμα της Ανναβίσης. Για να
γιορτάζουμε κι αυτή την επέτειο όπως τα Χριστούγεννα, το Πάσχα ή τις
ονομαστικές μας γιορτές, του αγίου Αντωνίου, της αγίας Παναγιώτας, των αγίων
πάντων κλπ.
Ο
Σκάϊ τα λέει εξ άλλου όλα. Με ωραίο τρόπο, με επιστήμονες Έλληνες και ξένους,
με εικόνα και δραματοποιημένα επεισόδια και με κείμενο που είναι προωθημένο σε
σχέση με τον ψευτοπατριωτισμό των παλιών βιβλίων. Βέβαια ο Σκαϊ δεν είναι και
τόσο αξιόπιστος, αν κρίνουμε από τον τρόπο που πραγματοποιεί τις τούμπες του
(π.χ. Βατοπέδιο, Βγενόπουλος κλπ.). Ωστόσο και πάλι η ιστορία της ελληνικής
επανάστασης είναι πολύ πιο αποκαλυπτική από τις παραδοσιακές ελληνοχριστιανικές
μπούρδες με τις οποίες ανατραφήκαμε γενιές και γενιές.
Ελλάδα
και Χριστιανισμός είναι δυο πράγματα διαφορετικά και αντίθετα. Μαζί δεν μπορούν
να σταθούν. Δεν μπορεί να σταθεί η όψη των γυμνών αγαλμάτων με την απίθανη
ομορφιά που η θέα τους και μόνο ερεθίζει τις αισθήσεις με την όψη των αυστηρών
και λιγνών μορφών των βυζαντινών εικόνων που η θέα τους σε κάνει να αποστρέφεις
το πρόσωπο. Δεν μπορεί να σταθεί η απίστευτη ποικιλία των χιλιάδων
παιχνιδιάρηδων, ερωτιάρηδων, γενναίων ή δικαίων αλλά και ζηλιάρηδων ή και
μνησίκακων κάποιες φορές θεών των Ελλήνων με τον ένα και μοναδικό αυστηρό,
απόλυτο, άχρονο, αδιάστατο, πανταχού παρόντα, παντοδύναμο, τιμωρό θεό των
χριστιανών, που -βέβαια- δεν τον έφτιαξαν αυτοί με τέτοιες ιδιότητες, απλά ο
Ιησούς έτσι τον βρήκε από τους Εβραίους κι έτσι τον ονόμασε πατέρα του.
Αφήστε
λοιπόν την Ελλάδα και τον Χριστιανισμό να τραβήξουν τον δρόμο τους.
Η
Ελλάδα αρκετά δοξάστηκε με τον Λεωνίδα της, τον Περικλή της, τον Αισχύλο της,
τον Αρχιμήδη της, τον Σωκράτη της, τον Μεγαλέξανδρό της, τον Αχιλλέα της, τον
Έκτορά της, τον Ποσειδώνα της και την Αθηνά της, τον Απόλλωνα και τον Ασκληπιό
της, τον Ευκλείδη της και τον Θαλή της και τον Σόλωνα και τον Λυκούργο και τον
Φειδία και όλους τους σοφούς, τους καλλιτέχνες, τους ήρωες, τους θεούς και τους
φιλοσόφους της.
Κι ο
χριστιανισμός καλά τα κατάφερε με τον Αυγουστίνο του και τους τρεις Ιεράρχες
του και κυρίως με τον Λούθηρό του, τον Ριχάρδο τον Λεοντόκαρδο, τον Μότζαρτ,
τον Μελάγχθωνα, τον Βασίλειο Β', τον Βησσαρίωνα, τον Ναπολέοντα, τον Λίνκολν
και τον Τζέφερσον, τον Κόζιμο των Μεδίκων τον Νταβίτσι, τον Ελ Γκρέκο, τον
Μπετόβεν και τον Μακιαβέλι του.
Η
Ελλάδα ποια σχέση έχει με όλα αυτά; Ποια σχέση έχει με τον χριστιανισμό των
καθολικών ως στάση ζωής κοινωνικής ή με τον χριστιανισμό των προτεσταντών ως στάση ζωής
ατομικής; Ποια σχέση έχει με την Ελλάδα των αρχαίων Ελλήνων της λογικής, του
πνεύματος, του μέτρου; Καμιά απολύτως σχέση δεν έχει η νέα Ελλάδα του σήμερα
ούτε με τον αρχαίο ένδοξο και φωτεινό πολιτισμό ούτε με το μεσαιωνικό σκοτάδι
του χριστιανισμού από το οποίο προέκυψαν τα φώτα του ουμανισμού της
μεταρρύθμισης και του διαφωτισμού, ήτοι η σημερινή κοινωνία.
Και
τι συνέβη με μας το 1821;
Συνέβη
ένα εκπληκτικό πράγμα. Μια απροσπέλαστη, ανίκητη, τεράστια και πλούσια σε
πόρους ανθρώπινους και υλικούς αυτοκρατορία, η Οθωμανική, ύστερα από μια τοπική
εξέγερση που εξελίχτηκε σε διεθνές πρόβλημα, κατέληξε να χάσει ένα τμήμα της
που αποσπάστηκε όχι μόνο σαν αυτόνομη περιοχή αλλά και σαν πλήρως ανεξάρτητο
κράτος.
Ήταν
η πρώτη φορά που τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας χανόταν οριστικά για την
αυτοκρατορία από το 1071 περίπου μ.Χ. όταν ξεκινούσε η τουρκική προέλαση με την
μάχη στο Ματζικέρτ, και πολύ περισσότερο από το 1402 όταν οι Μογγόλοι είχαν
προσωρινά νικήσει τους Οθωμανούς στις αρχές της δικής τους επιδρομής και
επέκτασης
Οι
Έλληνες είχαν υποδουλωθεί από το 146 π.Χ. στους Ρωμαίους. Το ελληνικό πνεύμα
ξεριζώθηκε από τα μέρη μας το 525 μ.Χ. με την οριστική νίκη του χριστιανισμού
επί του ελληνισμού.
Μια
νέα εθνική συζήτηση νεοελλήνων ορθοδόξων αυτή τη φορά, άρχισε να δημιουργείται
γύρω στον 13ο αιώνα μετά τη λατινική κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης. Αυτή η
εθνική ταυτότητα εκδηλώθηκε με επαναστάσεις κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας
και τη δημιουργία του νεοελληνικού κράτους. Στοιχεία του νέου ελληνισμού είναι
η πολυσυλλεκτικότητά του που αφομοίωσε Γραικούς (Ρωμιούς και Μικρασιάτες),
Αλβανούς (Αρβανίτες), Βλάχους και άλλους Βαλκάνιους κάτω από τρία κυρίως
στοιχεία:
1.-
Την θρησκεία (Ορθοδοξία)
2.-
Την γλώσσα (Ελληνική)
3.-
Την αποδοχή του εθνικού μύθου της ιστορικής συνέχειας
Όταν
λέω για "μύθο" δεν μιλώ εδώ για την συνέχεια του DNA, η οποία
πιθανότατα υπάρχει, αλλά για τον μύθο της σχέσης μας με την αρχαία Ελλάδα ως
πολιτισμός, νοοτροπία, στάση ζωής κλπ. με τα οποία αρχαιοελληνικά δεν έχουμε
την παραμικρή σχέση εκτός ίσως από κάποιες παραδόσεις (τελετουργικά που
επέζησαν στην ορθοδοξία, ήθη και έθιμα όπως η βεντέτα, η οικογένεια, η πατρική
εστία κλπ) που είναι εξωτερικά στοιχεία (μορφή) και δεν έχουν σχέση με το
περιεχόμενο του όρου "ελληνισμός" όπως τον εκφράζουν τα αρχαία
κείμενα και τα ερείπια των ναών και των αγαλμάτων.
Επαναστάσεις
είχαν κάνει πολλές οι Έλληνες και οι Αλβανοί σε ολόκληρη τη νότια βαλκανική τον 15ο και 16ο αιώνα (και συνεχίστηκαν τον 17ο και 18ο) αλλά κατέληγαν όλες σε
αποτυχία γιατί η στρατιωτική δύναμη των Οθωμανών κατάφερνε πάντα να επικρατεί
με το βάρος των πόρων που διέθετε (πολυπληθή στρατεύματα, όπλα, μέσα κλπ.).
Ήταν επαναστάσεις που στηρίζονταν σε βενετική (αρχικά) ή ρωσική (κατόπιν) επέμβαση για να δικαιωθούν. Το 1821 όμως η επανάσταση επικράτησε. Και ήταν μια ελληνική καθαρά υπόθεση. Στηριγμένη σε Έλληνες πολέμαρχους και Έλληνες πολιτικούς. Έστω
κι αν οι δικές τους εμφύλιες διαμάχες κινδύνεψαν να την οδηγήσουν σε άδοξο
τέλος. Όμως το ποτάμι δεν γύριζε πίσω. Ο διεθνής παράγοντας (λέγε με Αγγλία,
Ρωσία, Γαλλία) διαγκωνιζόταν ποιος θα είναι ο αυθεντικός προστάτης του νέου
κράτους. και στον αγώνα αυτόν χώραγε πολλή διπλωματία, που ως γνωστόν είναι η
συνέχιση του πολέμου με άλλα μέσα.
Οι
Τούρκοι ηττήθηκαν σε τέσσερα μέτωπα από τις Μεγάλες Δυνάμεις χάρη στις σπουδαίες επιτυχίες των Ελλήνων τα πρώτα χρόνια της επανάστασης (Τριπολιτσά, Δερβανάκια
κλπ.) τις μεγάλες θυσίες (Ψαρά, Χίος) αλλά και στην πεισματική συνέχιση της επανάστασης
(Μεσολόγγι, Καραϊσκάκης κλπ), παρά τους εμφυλίους, ακόμα και όταν οι Τούρκοι έκαναν την μεγάλη τους
αντεπίθεση με τα αιγυπτιακά στρατεύματα του Μωχάμετ Άλη.
Τα
τελευταία μέτωπα της επανάστασης ήταν τα εξής (δύο στρατιωτικά και δύο
διπλωματικά)
Μέτωπο
1ο: 6 ΙΟΥΛΙΟΥ 1827 Συμφωνία του Λονδίνου: Το ελληνικό κράτος αναγνωρίζεται
επίσημα.
Μέτωπο
2ο: 8 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1827 Ναυμαχία του Ναβαρίνου: Οι Σύμμαχοι καταβυθίζουν τον
τουρκικό στόλο και διώχνουν τους Αιγύπτιους που είχαν κάψει την Πελοπόννησο
αλλά δεν είχαν σβήσει την επανάσταση.
Μέτωπο
3ο: 14 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1829 Οι Ρώσοι προελαύνουν και φτάνουν μέχρι την Αδριανούπολη
απειλώντας τους Οθωμανούς με ολοκληρωτική καθυπόταξη. Οι Τούρκοι αποδέχονται
την ελληνική ανεξαρτησία
Μέτωπο
4ο: 3 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1830 Διάσκεψη του Λονδίνου. Η Ελλάδα αναγνωρίζεται ως πλήρως
ανεξάρτητο κράτος
Κι
αφού τα καταφέραμε να γίνουμε κράτος τι κάναμε;
Κάναμε
πολλές βλακείες: Ξεχάσαμε ότι σαν ΕΛΛΗΝΕΣ (συνέχεια των αρχαίων) μας στήριξαν οι Ευρωπαίοι (η
κοινή τους γνώμη δηλαδή, ο φιλελληνισμός) και συμπεριφερθήκαμε σαν ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΟΙ μιας οθωμανικής επαρχίας, σαν ραγιάδες που δεν μπορέσαμε να αποτινάξουμε τον
ραγιαδισμό, την πελατειακή σχέση, τη διαφθορά, την αδιαφορία για την κοινωνία,
την απολίτικη στάση (Α-ΠΟΛΙΤΙΚΗ) του ιδιωτεύοντος, τον καραγκιοζισμό, τον
καλογερισμό, τη δεισιδαιμονία.
Κάναμε
και εξυπνάδες: Καταφέραμε εμείς οι φτωχοί και πτωχευμένοι του 19ου αιώνα
να είμαστε στο τέλος του 20ου αιώνα το 24ο κράτος σε σειρά στον κόσμο σε
δείκτες ανάπτυξης, εισοδήματος, υγείας, ευτυχίας κλπ. που θα τις ζήλευαν πολλά
από τα αναπτυγμένα κράτη.
Κάναμε
μεγάλους ηρωισμούς: Το 1912-1918 επεκταθήκαμε πενταπλασιάζοντας την έκτασή
μας ενώ το 1940 στις 28 Οκτωβρίου είπαμε ένα απροσδόκητα ηχηρό όχι σε ένα
αντίπαλο που έμοιαζε ανίκητος κι είχαμε τη μεγαλύτερη εθνική αντίσταση στην Ευρώπη (Άρης Βελουχιώτης).
Κάναμε
και δυο φορές τους Ολυμπιακούς Αγώνες που τους συνδυάσαμε επιτυχώς με δύο
πτωχεύσεις! Μια φορά τους κάναμε το 1896 ακριβώς μετά την πτώχευση του κράτους
(του 1893) και την άλλη φορά τους κάναμε το 2004 λίγο πριν την πτώχευση (του
2010).
Εκλέξαμε
κυβερνήτες 3 Παπανδρέου και 2 Καραμανλήδες αλλά μόνο ένα Καποδίστρια και ένα
Βενιζέλο. Φορτωθήκαμε και ανεχτήκαμε δικτάτορες κάποιες γελοίες καρικατούρες
όπως τον Πάγκαλο το 1925 και τον Παπαδόπουλο το 1967 αλλά ευτυχήσαμε να έχουμε
μεγάλους ποιητές όπως τον Καβάφη, τον Σεφέρη, τον Ελύτη και τον Κάλβο αλλά και
συγγραφείς όπως τον Παπαδιαμάντη, τον Καζαντζάκη, τον σύγχρονο με εμάς Λιαντίνη.
και ακόμα έχουμε τον μεγάλο Μίκη Θεοδωράκη ανάμεσά μας και τον ήρωα Μανώλη
Γλέζο που κατέβασε την σβάστιγγα του Χίτλερ από την Ακρόπολη.
Δεν
θα υπήρχε '21 χωρίς τον Κοραή και τον Ρήγα που θα τους έχετε ακούσει αλλά
κανένα σύγγραμμά τους δεν θα έχετε διαβάσει γιατί τα γραπτά τους δεν είχαν την
έγκριση των παπάδων εκείνης της εποχής, του ιερατείου που έλεγε ότι με τον
Σουλτάνο ο δρόμος προς τον παράδεισο γίνεται πιο εύκολος γιατί και οι εκκλησίες
λειτουργούν ελεύθερα αλλά και τα βάσανα των πιστών τους συνετίζουν ώστε να
βλέπουν με περισσότερες ελπίδες την άλλη ζωή από τούτη εδώ την μαύρη.
Δεν
θα υπήρχε το '21 χωρίς τον Κολοκοτρώνη και τον Καραϊσκάκη και τον Μπότσαρη
και τον Κανάρη τον Οδυσσέα Ανδρούτσο και τη Μπουμπουλίνα που ήταν πολέμαρχοι
και μεγάλες ψυχές αλλά και χωρίς τον Μαυροκορδάτο και τον Υψηλάντη και τον
Καποδίστρια που διεθνοποίησαν το ελληνικό ζήτημα και κέρδισαν την στήριξη των
μεγάλων δυνάμεων. Και δεν θα μάθετε ποτέ ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους
πολέμαρχους δεν μιλούσαν λέξη ελληνικά, μόνο ελληνικές βρισιές ήξεραν αλλά για
μητρική τους γλώσσα είχαν την αλβανική, ούτε θα μάθετε ότι αυτοί οι πολιτικοί
λοιδωρήθηκαν από τους ελευθερωμένους Έλληνες και κυνηγήθηκαν αν δεν
δολοφονήθηκαν.
Αφού
όμως υπήρξε το '21, κι αφού το κράτος το ελληνικό πήρε τη θέση του στην
οικουμένη και πάλι, κι αφού εμείς βρεθήκαμε να το ζούμε, να το απολαμβάνουμε
και να το υπηρετούμε, ας κάνουμε και λίγο από το καθήκον μας.
Ας
δούμε το παρελθόν μας, ας δούμε ότι το όνομα που έχουμε μας παραπέμπει σε
κάποιους ανθρώπους και ήρωες και θεούς και σε μια στάση ζωής (δημοκρατία) που για χιλιάδες χρόνια έχουν θαφτεί
κάτω από τη λήθη και το χώμα.
Αναβίωσαν όλα αυτά από Γερμανούς, Άγγλους, Ιταλούς, Γάλλους, Ρώσους, από ξένους που ανακάλυψαν το
πνεύμα τους, το θαύμασαν, υποκλίθηκαν σε αυτό και, αφού το λάτρεψαν, το ανέδειξαν
και μας το έδωσαν για να το δούμε κι εμείς. Με οδηγό αυτό το ελληνικό πνεύμα
μετασχημάτισαν τον δικό τους σκοταδιστικό χριστιανισμό σε διαφωτισμό και ουμανισμό και έκτοτε πορεύονται. Για να
το κάνουν όμως αναγκάστηκαν να αποκαλύψουν και σε εμάς τους σύγχρονους Γραικούς (που μας
σιχαίνονταν, δεν το έκρυψαν ποτέ) αυτό το πνεύμα, που για εμάς όμως δεν είναι
απλά ένα εργαλείο, είναι πνεύμα προγόνων, ανθρώπων που η γη τους είναι και δική μας
γη, ο ήλιος τους δικός μας ήλιος, η μυρωδιά τους και δική μας μυρωδιά!
Ας
το δούμε λοιπόν αυτό το πνεύμα λίγο πιο προσεκτικά! Ας πάρουμε όλοι μας την
Ιλιάδα και την Οδύσσεια και ας διαβάσουμε. Ας διαβάσουμε τους σωκρατικούς
διαλόγους του Πλάτωνα, ας δούμε τους ύμνους στους αρχαίους θεούς, ας μάθουμε
λίγα γι αυτούς τους προγόνους μας. Όχι σαν μέσο για συλλογή τουριστικού
συναλλάγματος αλλά σαν οδηγού ζωής, της ζωής μας. Να μάθουμε τι θα πει να ζει κανείς σαν Έλληνας, ελεύθερος, δίκαιος, χωρίς φόβο θεού και με απόλυτο σεβασμό στη φύση. Κι αν δούμε έτσι τους Έλληνες προγόνους και μάθουμε για τις δικές τους αξίες, τότε
θα ξέρουμε να βαδίσουμε και εμείς σαν έθνος στον σύγχρονο κόσμο. Φυσικά, χωρίς να ξεχνάμε τα πολλά "αν" που είμαστε
υποχρεωμένοι να λέμε κάθε φορά που μιλάμε για το μέλλον ... αν υπάρξει μέλλον, ... αν
δεν γίνουμε όλοι ένας λαπάς παγκοσμιοποιημένος, ... αν συνεχίσει να υπάρχει Ελλάδα
κλπ. κλπ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου