Κυριακή 19 Μαΐου 2013

Ελλάδα - Κίνα: Ιστορικές Κληρονομιές Α' μέρος


Μια και πολυμελής αντιπροσωπεία Ελλήνων με επικεφαλής τον πρωθυπουργό επισκέπτονται την Κίνα και αρκετά ειπώθηκαν για το γεγονός ότι πρόκειται για τους δυο πιο αρχαίους πολιτισμούς  που επιτέλους(!) συναντώνται, βρίσκω την ευκαιρία να πω μερικά πράγματα επί τούτου.
Επειδή είναι πολλά, θα τα χωρίσω σε μέρη, και σήμερα θα γράψω το πρώτο μέρος. Το σχετικό με την προϊστορία τους και στον τρόπο που αυτή επηρέασε την σημερινή τους κατάσταση.

Σύμφωνα με τους μεγάλους ιστορικούς εθνολόγους Τόϋνμπη, Χομπσμπάουμ, Χάντιγκντον κλπ. τρία είναι τα έθνη που σήμερα αναγνωρίζουν τον εαυτό τους σαν ξεχωριστές οντότητες και κρατούν την παράδοσή τους από τη δεύτερη τουλάχιστον προ Χριστού χιλιετηρίδα, είναι οι Κινέζοι, οι Έλληνες και οι Εβραίοι. Και οι τρεις αντλούν μνήμες γραπτές και ανασκαφικές από την δεύτερη περίπου χιλιετία π.Χ., με κύριο φορέα τον πολιτισμό, δηλαδή τα στοιχεία της γλώσσας, της θρησκείας, της τέχνης και της πολιτικής ύπαρξης (όχι κατ' ανάγκη ανεξαρτησίας).

Για να καταλάβει κανείς πως αφαιρούνται από τον κατάλογο πολιτισμοί όπως των Αιγυπτίων ή της Μεσοποταμίας (παλιότεροι ίσως όλων) θα παραθέσω ένα απόσπασμα από τον Τόϋνμπη (βιβλίο του "Οι Ελληνικές Κληρονομιές"). Λέει:

"Από τους λαούς που υπάρχουν στον σημερινό κόσμο, τρεις είναι εκείνοι που έχουν τις πιο μακροχρόνιες μνήμες από το παρελθόν τους: οι Κινέζοι, οι Εβραίοι και οι Έλληνες. Οι μνήμες του καθενός από αυτούς τους τρεις λαούς ανακρατούν από τον 13ο π.Χ. αι. Η ιστορία των γραπτών μνημείων του πολιτισμού στο Ιράκ και την Αίγυπτο είναι σχεδόν κατά 2.000 χρόνια παλαιότερη, αρχίζει γύρω στο 3.000 π.Χ. Πρόκειται όμως για μιαν ανακάλυψη που έχει γίνει από τους σύγχρονους δυτικούς αρχαιολόγους, οι οποίοι έχουν εξιχνιάσει τις χρονολογίες και τους λόγους υπάρξεως των αρχαίων μνημείων και έχουν αποκρυπτογραφήσει παρωχημένους τύπους γραφής που αποδίδουν νεκρές γλώσσες. Η μνήμη των σημερινών Ιρακινών και Αιγυπτίων είναι σε αξιοσημείωτο βαθμό βραχύτερη από τη μνήμη των σημερινών Κινέζων, Εβραίων και Ελλήνων, δεν προχωράει πίσω από τη χρονική στιγμή του προσηλυτισμού των προγόνων αυτών των λαών πρώτα στον Χριστιανισμό και μετά στο Ισλάμ. Οι σημερινοί Αιγύπτιοι δεν έχουν καμιάν ανάμνηση της Αιγύπτου των Φαραώ, ούτε οι σημερινοί Ιρακινοί της πρώτης δυναστείας των Ουρ ή έστω της τελευταίας δυναστείας της Βαβυλώνας."

Να συμπληρώσω εδώ ότι από τους τρεις αυτούς λαούς, η πιο καθαρή διαδοχή γενεών (και πολιτιστικών περιόδων) συναντιέται στην ελληνική ιστορία, αν και οι άλλοι δυο λαοί έχουν διατηρήσει  πολύ καλύτερα την αρχική τους ταυτότητα από όσο οι Έλληνες. Να εξηγήσω τι εννοώ.

Οι Κινέζοι πέρασαν από τον Κομφούκιο στον Βούδα και επανήλθαν χωρίς να αλλάξουν όνομα και πολιτική ύπαρξη. Απλά έσβησαν κάποια στιγμή την ιστορία τους. Γύρω στο 200 π.Χ. έκαψαν ό,τι βιβλίο υπήρχε πιο πριν, κατέστρεψαν οποιοδήποτε μνημείο θύμιζε το παρελθόν, διέγραψαν από τους καταλόγους τους οποιαδήποτε αναφορά σε αυτό, ΕΣΒΗΣΑΝ το παρελθόν τους και στη θέση τους έβαλαν αναφορές ότι τα πράγματα στην Κίνα ήταν ΠΑΝΤΑ όπως στην μετά το 200 π.Χ, εποχή. Έστω και με τον μύθο αυτό όμως, οι Κινέζοι έχουν μια ιστορία συνεχή και αδιάλειπτη πολλών χιλιάδων ετών. Μπορούν σήμερα να αντλούν από αυτήν υπερηφάνεια και αισιοδοξία ότι είναι λαός προικισμένος και να προχωρούν μπροστά. Κατά κάποιο τρόπο μάλιστα οι Κινέζοι είναι οι μέλλοντες κυρίαρχοι του κόσμου.

Οι Εβραίοι έκαναν κάτι παρόμοιο το 600 π.Χ. περίπου. Από τότε που έγιναν πραγματικοί ΜΟΝΟΘΕΪΣΤΕΣ, δεχόμενοι ότι ο δικός τους θεός (Γιαχβέ) είναι ο θεός όλων των άλλων επίσης, διέγραψαν ένα παρελθόν τους που είχε πιθανώς τον δικό τους εθνικό θεό ισοδύναμο με τους εθνικούς θεούς των άλλων ή ακόμα και από κάποιο είδος πολυθεϊσμού που είχαν παλαιότερα. Ο Μωϋσής, ο Νώε και άλλοι εφευρέθηκαν για να γίνει πιστευτή η ιστορία του παγκόσμιου θεού που είναι ταυτόχρονα και θεός των Εβραίων. Έστω και με αυτή τη διόρθωση πάντως, οι Εβραίοι αντλούν μνήμες από χιλιάδες χρόνια πίσω και μπορούν επίσης να νιώθουν σίγουροι για το σήμερα ιδιαίτερα μάλιστα όταν ο κόσμος τους ανήκει σε μεγάλο βαθμό οικονομικά (Ροκφέλερ, Ρότσιλντ, ΗΠΑ κλπ) και επιστημονικά (Αϊνστάϊν, Φρόϋντ κλπ.) αλλά και φιλοσοφικά (Μάρξ, Ένγκελς, Χομπσμπάουμ, Ντισραέλι, Λουξεμπουργκ, Τσόμσκι, Κέστλερ κλπ.). Κατά ένα τρόπο, οι Εβραίοι είναι οι σημερινοί κυρίαρχοι του κόσμου.

Οι Έλληνες δυστυχώς, κουβαλάμε μέσα μας από τις χιλιετίες που προηγήθηκαν προβλήματα που ακόμα δεν έχουμε ξεπεράσει με αποτέλεσμα να μένουμε σε κατάσταση ημιθανή. Δεν διαγράψαμε κανένα παρελθόν αλλά ούτε και μπορέσαμε να αναπτυχθούμε πολιτιστικά, οικονομικά και επιστημονικά τόσο ώστε να αποκτήσουμε την αναγκαία αυτοπεποίθηση που θα μας δώσει την ώθηση προς τα εμπρός. Το βαρύ αρχαίο παρελθόν (το κορυφαίο επίτευγμα του ανθρώπου) και η μεσαιωνική χριστιανική κληρονομιά, έχουν μπερδέψει πολύ τη σύγχρονη Ελλάδα. Μόλις το 1976 απαλλαχτήκαμε από το βάρος της αρχαίας γλώσσας (μέσω της τεχνητής επιβολής μιας "καθαρεύουσας") που η μεγάλη της γλωσσική αξία δεν επέτρεπε την ανάπτυξη μιας σύγχρονης γλώσσας υψηλού επιπέδου έστω κι αν δεν θα έφτανε την αρχαία. Μόλις το 1922 απαλλαχτήκαμε (βίαια και με τεράστιο κόστος) από την μεσαιωνική ρωμαίικη κληρονομιά της μεγάλης ιδέας που δεν άφησε την Ελλάδα να ενταχθεί στον σύγχρονο (δυτικό) κόσμο από νωρίς. Ο αλυτρωτισμός ήταν εθνική υπόθεση, άρα βοηθούσε στην εθνική ολοκλήρωση, όχι όμως και ο μεγαλοϊδεατισμός. Η ανταλλαγή πληθυσμών θα μπορούσε να γίνει στα πλαίσια μιας λογικής εθνικής ολοκλήρωσης του εθνικού ελληνικού (και όχι ρωμαίικου) κράτους χωρίς τον "συνωστισμό" που παρατηρήθηκε στην παραλία της Σμύρνης εκείνο το τέλος Αυγούστου του 1922. Ακόμα και η ελληνο-ορθοδοξία θα μπορούσε να παίξει ρόλο αναγεννητικό μπαίνοντας στην υπηρεσία ενός εθνικού σχεδίου αντί να υπηρετεί τις πιο οπισθοδρομικές δυνάμεις του τόπου, όλες τις δικτατορίες και κάθε είδους σκοταδισμό.

Σταματάω εδώ επειδή το άρθρο είναι ήδη μεγάλο και δεν θέλω να γίνομαι κουραστικός. Θα συνεχίσω μια επόμενη φορά με το θέμα "Ελλάδα-Κίνα, χτες και σήμερα"

Δεν υπάρχουν σχόλια: